Ulusal ve uluslararası havacılık faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının izlenmesine, raporlanmasına ve doğrulanmasına dair usul ve esasları düzenlemeyi amaçlayan “Havacılık Faaliyetlerinden Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik” –Yönetmelik- 25.03.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

Yönetmelik m. 2 uyarınca “sertifikalandırılmış azami kalkış ağırlığı 5.700 kg’dan fazla olan uçakların kullanılması nedeniyle uluslararası uçuşlarda yıllık 10.000 tondan daha fazla karbondioksit emisyonu üreten uçak işleticilerinin ve sertifikalandırılmış azami kalkış ağırlığı 5.700 kg’dan fazla olan uçakların kullanılması nedeniyle ulusal uçuşlarda yıllık 5.000 tondan daha fazla karbondioksit emisyonu üreten uçak işleticilerinin” bu Yönetmelik kapsamındaki yükümlülüklere tabi olduğu kabul edilirken insani yardım, tıbbi ve yangın söndürme amaçlı uçuşlar ile Devlet hava araçlarının gerçekleştirdiği uçuşlar ise kapsamı dışında tutulmuştur.

Yönetmelik m. 6’da “emisyonların izlenmesi” konusu hüküm altına alınmıştır. İlgili düzenlemeye göre;

• Uçak işleticileri, bu Yönetmeliğin alt düzenlemelerinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde emisyon izleme planını hazırlamakla, sera gazı emisyonlarını bu plana uygun olarak izlemekle ve bu emisyon izleme planını Yönetmelik kapsamında belirlenen zaman çizelgesine uygun olarak onaylanmak üzere Genel Müdürlüğe sunmakla yükümlü tutulmuştur.
• Madde uyarınca pazara yeni giren bir uçak işleticisi, bu Yönetmelik kapsamında belirlenen karbondioksit emisyon eşik değerlerinden en az birini aşması halinde sonraki yıldan itibaren emisyonlarını izlemeye başlamak zorundadır. Uçak işleticisi, emisyon eşik değerlerinden en az birinin aşıldığı andan itibaren üç ay içerisinde bir emisyon izleme planı hazırlamakla ve Genel Müdürlüğe sunmakla yükümlü tutulmuştur.
• Faaliyette olan ve Yönetmelik’te belirlenen karbondioksit eşik değerlerini aşan işletici de pazara yeni giren uçak işleticisiyle aynı şekilde emisyonlarını izlemeye başlamak, emisyon izleme planı hazırlamak ve bunu Genel Müdürlüğe sunmakla yükümlü tutulmuştur.

Yönetmelik m. 7’de ise “emisyonların raporlanması” konusu düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre;

• Uçak işleticisinin, Yönetmelik kapsamında belirlenen zaman çizelgesine uygun olarak bir önceki yılın 1 Ocak-31 Aralık tarihleri arasında izlenen sera gazı emisyonlarını Genel Müdürlüğe raporlamak zorunda olduğunu ve Genel Müdürlüğün, bu raporlamayı gerekli gördüğü durumlarda en fazla bir aya kadar uzatabileceği hüküm altına alınmıştır.

Yönetmelik m. 8’de ise “emisyonların doğrulanması” konusu düzenlenmiştir.

• Madde uyarınca uçak işleticilerinin ulusal ve uluslararası havacılık faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarına ilişkin hazırlanan yıllık emisyon raporlarının Genel Müdürlüğe gönderilmesi zorunlu hale getirilmiştir.
• Bu emisyon raporlarını Uluslararası Akreditasyon Forumu -IAF- ile sera gazı emisyonlarının doğrulanması alanında karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış başka bir ulusal akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmiş ve Genel Müdürlükçe yetkilendirilmiş bir doğrulayıcı kuruluşun doğrulaması ve doğrulayıcı kuruluşun doğrulama raporunu belirlenen zaman çizelgesine uygun olarak Genel Müdürlüğe sunması zorunlu tutulmuştur.

Yönetmelik m. 11’de ise “Genel Müdürlükten hava taşıma işletme ruhsatı almış uçak işleticilerine uluslararası uçuşlar için doğrulama hizmeti vermek isteyen doğrulayıcı kuruluşlar, TÜRKAK veya Uluslararası Akreditasyon Forumu ile sera gazı emisyonlarının doğrulanması alanında karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış başka bir ulusal akreditasyon kuruluşu tarafından CORSIA kapsamında akredite edilmeleri şartıyla, Genel Müdürlük tarafından ilgili alt düzenlemede yer alan esaslara göre incelenerek uygun görülmesi halinde yetkilendirilir” ifadelerine yer verilerek doğrulayıcı kuruluşların yetkilendirilmesi hususu açıklanmıştır.

Yönetmelik m. 16’da uçak işleticilerinin usul ve esaslara uyumu çerçevesinde Genel Müdürlük tarafından haberli veya habersiz olarak denetlenebileceği, yapılan denetimler sırasında bu düzenlemelere aykırı hususların tespiti halinde ise Genel Müdürlük tarafından 30 gün içerisinde uçak işleticisinden mevzuata aykırı hususların giderilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir.

Son olarak bu Yönetmeliğe ve alt düzenlemelerine uyulmaması, uyum sağlanmadığının tespit edilmesi, aykırılıkların belirlenen süreler içerisinde giderilmemesi halinde 2920 sayılı Kanun m. 143 ve 28543 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Tarafından Verilecek İdari Para Cezaları Hakkında Yönetmelik -SHY-İPC- kapsamında yaptırım uygulanacağı, uçak işleticileri ve doğrulayıcı kuruluşlar tarafından Genel Müdürlüğe kasten veya ihmalen yanlış ve/veya yanıltıcı bilgi verildiğinin tespit edilmesi halinde 2920 sayılı Kanun m. 143 uyarınca yaptırım uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Yönetmelik yürürlük tarihine ilişkin olarak;

• ve 7. maddelerinin ulusal uçuşlar için 1/5/2022 tarihinde yürürlüğe gireceği,
• ve 11 ve 12. maddelerinin 1/1/2023 tarihinde yürürlüğe gireceği,
• Yukarıda bahse konu maddeler haricinde kalan diğer maddelerinin ise yayım tarihinde yürürlüğe gireceği kararlaştırılmıştır.